Βάση του ερασιτεχνικού αθλητισμού αποτελεί η συμμετοχή του αθλητή στον κύκλο των αθλητικών δραστηριοτήτων χάριν της ιδέας των αθλητικών ιδεωδών, με πρωταρχικό στόχο τη σωματική καλλιέργεια μέσω των αγώνων, με αποτέλεσμα να περνά σε δεύτερη μοίρα η προσπόριση οικονομικού οφέλους, η οποία διαχωρίζει του επαγγελματίες αθλητές και τους αθλητές με αμοιβή από τους ερασιτέχνες.
Ο Ερασιτέχνης αθλητής επομένως αποκτά την αθλητική ιδιότητα κατά τεκμήριο, καθώς αυτός δεν παρέχει τις υπηρεσίες του, αλλά τις προσφέρει χάριν του αθλητικού ιδεώδους χωρίς αμοιβή. Υπό αυτό το πρίσμα, ο ερασιτέχνης αθλητής είναι ελεύθερος να επιλέξει το αθλητικό σωματείο της αρεσκείας του για την αθλητική του καλλιέργεια, στο οποίο δύναται να εκδώσει δελτίο αθλητή μέσω της εγγραφής του ως αθλούμενο μέλος.
Η έκδοση δελτίου αθλητικής ιδιότητας αποτελεί τεκμήριο σύναψης άμισθης συμφωνίας προσφοράς αθλητικών υπηρεσιών στο αθλητικό σωματείο από τον εγγεγραμμένο αθλητή. Πρόκειται για μία αμφοτεροβαρή συμφωνία, κατ΄ουσίαν για μία σύμβαση προσχωρήσεως, η οποία ενεργοποιείται με την έκδοση του δελτίου αθλητικής ιδιότητας. Στα πλαίσια αυτής της ενοχικής αθλητικής συμφωνίας, ο αθλητής αναλαμβάνει την υποχρέωση να συμμετέχει στο πρόγραμμα προπόνησης του αθλητικού σωματείου με την εκ των προτέρων αποδοχή της συμμετοχής του σε αθλητικούς αγώνες, ενώ το αθλητικό σωματείο οφείλει να του παρέχει την απαιτούμενη τεχνική υποδομή και το απαραίτητο αθλητικό υλικό για την απρόσκοπτη συμμετοχή στις προπονήσεις και τους αθλητικούς αγώνες, τα έξοδα των οποίων αναλαμβάνει αποκλειστικά με ίδια οικονομικά μέσα. Παράλληλα, το αθλητικό σωματείο αναλαμβάνει σε κάθε περίπτωση τα στοιχειώδη έξοδα μετακίνησης και οδοιπορικών των ερασιτεχνών αθλητών για τη συμμετοχή στους αθλητικούς αγώνες, τα οποία όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν ως οικονομικά ανταλλάγματα.
Ένα ζήτημα το οποίο επιφέρει συχνά προστριβές και διαμάχες μεταξύ των αθλητικών σωματείων και των ερασιτεχνών αθλητών είναι το ζήτημα της αποκατάστασης των ζημιών που έχουν υποστεί οι αθλητές κατά τη διάρκεια των αγώνων ή της προπόνησης και οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο την εξασφάλιση της υγείας τους. Αρχικά, η προστασία της υγείας των ερασιτεχνών αθλητών αποτελεί μέριμνα της οικείας Αθλητικής Ομοσπονδίας και λαμβάνει χώρα μέσω της προϋπόθεσης της υποχρεωτικής πιστοποίησης της υγείας των ερασιτεχνών αθλητών, η οποία αποτυπώνεται στο αυτοτελές έγγραφο της Κάρτας Υγείας Αθλητή, ισχύος ενός (1) έτους. Οι ερασιτέχνες αθλητές αναλαμβάνουν μεν τους κινδύνους που εγκυμονούν από τη φύση του εκάστοτε αθλήματος, όμως για οποιαδήποτε άλλη ζημία, τραυματισμό ή σωματική βλάβη υποστούν κατά τη διάρκεια της προπόνησης ή του αγώνα θεμελιώνουν δικαίωμα αποζημίωσης και αποκατάστασης της σωματικής τους ακεραιότητας, που βαρύνουν το αθλητικό σωματείο.
Σε κάθε περίπτωση, η αθλητική δραστηριότητα των ερασιτεχνών αθλητών δεν αποτελεί άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας και οι οικονομικές ή άλλες παροχές που δίδονται από τα αθλητικά σωματεία, τις αθλητικές ενώσεις ή τα αθλητικά σωματεία δεν αποτελούν οικονομικά ανταλλάγματα αλλά αποκλειστικά μέσα αθλητικής, αγωνιστικής και σωματικής καλλιέργειας. Παρόλα αυτά, πολλές φορές η διάκριση της ιδιότητας του ερασιτέχνη από τον επαγγελματία αθλητή δεν είναι απλή, καθώς είναι συνήθης πρακτική να υποκρύπτονται μεταξύ ερασιτεχνών αθλητών και αθλητικών σωματείων σχέσεις οικονομικά συμβατικές, οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις λειτουργούν εις βάρος του ερασιτέχνη αθλητή, ο οποίος καλείται να ανταπεξέλθει σε ένα πολύ αυστηρό πρόγραμμα προπόνησης και αγώνων, για χάριν του αποκλειστικού συμφέροντος του αθλητικού σωματείου με πενιχρά μέσα. Η κατάσταση αυτή έχει ως αποτέλεσμα οι ερασιτέχνες αθλητές να παραμένουν όμηροι των αθλητικών σωματείων και των διοικητικών παραγόντων τους, προσβάλλοντας το δικαίωμα της ελεύθερης βούλησης, την ανάπτυξη της αθλητικής προσωπικότητας και την ελεύθερη αθλητική δράση του ερασιτέχνη αθλητή.
Γι΄αυτό είναι κρίσιμο να αλλάξει η αντιμετώπιση του ερασιτέχνη αθλητή, τόσο μέσω του εκσυγχρονισμού της αθλητικής νομοθεσίας όσο και μέσω της αυστηροποίησης των κανονισμών των εκάστοτε αθλητικών ομοσπονδιών, οι οποίες πρέπει να διασφαλίζουν το σεβασμό στην ελεύθερη ανάπτυξη και αθλητική δράση του ερασιτέχνη αθλητή, θεσπίζοντας ίση μεταχείριση ως πρόσωπα παρέχοντα αμιγώς αθλητικές υπηρεσίες.
Photo by Janosch Diggelmann on Unsplash
